William Henry Bragg

William Henry Bragg (ur. 2 lipca 1862 w Westwardzie, zm. 10 marca 1942 w Londynie) – był naukowcem brytyjskim, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie Fizyki, którą otrzymał wspólnie z synem Williamem Lawrencem Braggiem. Została ona przyznana mu za szczególne osiągnięcia w zakresie badań nad strukturą krystaliczną przy pomocy promieniowania rentgenowskiego.

Młodość

William Henry Bragg przeżył swoje dzieciństwo w małej wiosce Westward położonej blisko miasta Wigton w północno-zachodniej Anglii. Jego ojciec Robert John Bragg był oficerem w marynarce handlowej i farmerem, a matka Mary Wood - córką duchownego. Kiedy Henry miał siedem lat jego mama zmarła i był wychowywany przez wujka, który nazywał się William Bragg. Zamieszkiwał w mieście Market Harboroguh, w którym uczęszczał również do selektywnej szkoły średniej (ang. Grammar School), a później studiował na King’s William College na Wyspie Man.
W 1889r. poślubił Gwendoline Todd, która była malarką, utalentowaną w tworzeniu obrazów za pomocą akwareli. Z tego związku urodził im się pierwszy syn William Lawrence, z którym Henry wspólnie prowadził później badania.

Prace badawcze i osiągnięcia

Przyszły fizyk kontynuował naukę na Uniwersytecie w Cambridge, w 1884r. skończył rok akademicki jako trzeci najlepszy student na kierunku, a w 1885r. otrzymał najwyższe oceny za licencjat z matematyki. W wieku zaledwie 24 lat rozpoczął pracę na Uniwersytecie w Adelaide (Australia) . W tamtym czasie, będąc jednocześnie utalentowanym matematykiem, miał stosunkowo niewielką wiedzę z zakresu fizyki. Wtedy zaledwie stu studentów kończyło pełne studia na tej uczelni, a zaledwie kilkunastu z nich zdobywało wykształcenie w zakresie nauk ścisłych. Bragg był tam popularnym i lubianym wykładowcą. Wspierał związki studenckie i pozwalał na bezpłatne uczestnictwo w swoich zajęciach nauczycielom dziedzin ścisłych.

Podczas pracy rozwijał swoje zainteresowanie fizyką, a dokładniej elektromagnetyzmem.
Szczególnie pasjonowało go odkrycie promieniowania rentgenowskiego. Przed spotkaniem lokalnych naukowców w Adelaide zaprezentował projekt badawczy - „Zastosowanie promieniowania rentgenowskiego w celu odkrycia struktur które były niewidoczne”.

Bragg uzyskał konieczne dofinansowanie i wsparcie logistyczne do prowadzenia doświadczeń. Odniósł sukces prezentując urządzenie emitujące krótkie wiązki promieniowania. Punkt zwrotny w jego karierze przyniosło mu przyznanie dostępu do specjalnej sekcji „A” w Australijskim Związku Rozwoju Nauki dzięki opracowaniu teorii na temat jonizacji gazów. Udane badania w tym zakresie przyczyniły się do przyznania mu członkostwa w prestiżowym Królewskim Towarzystwie w Londynie, czyli kluczowej organizacji naukowej w Wielkiej Brytanii.
Dodatkowo były one podstawą do jego późniejszej, pierwszej publikacji na temat badań promieniowania z 1912r.
W 1909r. rozpoczął pracę na Uniwersytecie w Leeds, gdzie wynalazł spektroskop do badań promieniowania rentgenowskiego, kontynuował również doświadczenia w tym zakresie.

Naukowiec odkrył falowy aspekt promieniowania na bazie zjawiska jego rozszczepienia w krysztale. Pozwoliło to na dokładne poznanie budowy kryształów za pomocą obserwacji tego fenomenu.
Za to osiągnięcie i całokształt badań nad promieniowaniem rentgenowskim, wraz z synem otrzymał w 1915r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

Od nazwiska Bragg powstało również określenie odkrytego przez niego pierwiastka – Braggite z grupy minerałów siarczkowych. Był to pierwszy minerał odkryty z pomocą promieni rentgena.

Późniejsze życie

Podczas pierwszej wojny światowej Bragg stanął na czele zespołu badawczego zajmującego się wykrywaniem i głębinowymi pomiarami dźwięków, w połączeniu z lokalizowaniem okrętów podwodnych.

Za swoje szczególne zasługi naukowe oraz niezaprzeczalnie wysoką wiedzę otrzymał w 1917r. Order Imperium Brytyjskiego, a w 1920r. został nobilitowany. Był honorowym doktorem szesnastu uniwersytetów i członkiem licznych prestiżowych organizacji naukowych. Od 1923r. był profesorem chemii w „Instytucji Królewskiej” (Brytyjskie stowarzyszenie naukowe zajmujące się popularyzacją nauki) oraz dyrektorem Laboratoriów Badawczych „Davy Faraday”. Instytucja ta pod jego kierownictwem została przebudowana w latach 1929-30 i dokonała wielu wartościowych odkryć naukowych.

William Henry Bragg do końca życia był aktywny zawodowo, wielokrotnie odznaczony orderami pochodzącymi z różnych państw, zmarł 10 marca 1942r. w Londynie.

Aby uhonorować jego osiągnięcia, w stulecie jego urodzin, w 1962r. powstały „Laboratoria Bragga” - ośrodek badawczy skonstruowany przy Uniwersytecie w Adelaide.