Polak w kosmosie

Zimnowojenny wyścig kosmiczny nie ominął swoim zasięgiem Polski. Choć PRL był w tej kwestii całkowicie zależny od ZSRR, to jeden z naszych astronautów dostąpił zaszczytu lotu kosmicznego na pokładzie rosyjskiego statku kosmicznego Sojuz 30. Ten artykuł będzie poświęcony tej pierwszej i dotychczasowo jedynej misji załogowej, w której udział wziął pierwszy Polak w kosmosie – Mirosław Hermaszewski.

Kim był Mirosław Hermaszewski i pierwszy Polak w kosmosie?

Mirosław Hermaszewski pochodził z Kresów Wschodnich, urodził się 15 września 1941 roku na Wołyniu. Jego ojciec i dziewiętnastu członków jego rodziny zginęło w masakrze polskiej ludności dokonanej przez UPA w 1943 roku. Cudem ocalony przez matkę wielokrotnie zmieniał miejsce zamieszkania. W czerwcu 1945 Hermaszewskich wysiedlono z Kresów Wschodnich do Wołowa w okolicach Wrocławia. Tam ukończył szkołę podstawową oraz liceum. Warto nadmienić, że od 1956 roku był członkiem komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej, a w 1962 roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Jego przygoda z lotnictwem rozpoczęła się w latach sześćdziesiątych.

Od 1960 roku latał na szybowcach w Aeroklubie Włocławskim. Rok później posiadając już licencję pilota szybowcowego oraz uprawnienia pilota samolotowego wstąpił do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych. Będąc najlepszym pilotem w swojej grupie w wieku zaledwie 20 lat, uzyskał uprawnienia do latania myśliwcami MiG-15. Szkołę ukończył ze stopniem podporucznika 22 marca 1964 roku. Będąc wysoce utalentowanym pilotem, dwa lata później uzyskał uprawnienia pilota 1 klasy, umożliwiające mu loty ówcześnie najnowszymi, ponaddźwiękowymi samolotami MiG-21. Za swoje osiągnięcia w 1968 roku skierowano go do Akademii Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w Warszawie, którą ukończył z wyróżnieniem w 1971 roku, awansując do stopnia kapitana. Jego przygoda z astronomią rozpoczęła się w 1976 roku, kiedy to ,w ramach sowieckiego programu międzynarodowych lotów kosmicznych „Interkosmos”, został wyłoniony wraz z pułkownikiem Zenonem Jankowskim, jako kandydat na polskiego astronautę. Ostatecznie, kiedy nadszedł czas misji, w 1978 roku to Hermaszewski poleciał w kosmos, a Jankowski został jego zamiennikiem.

Misja Sojuz 30

Misja Sojuz 30 rozpoczęła się 27 czerwca 1978 roku, był to drugi lot kosmiczny zorganizowany w ramach programu Interkosmos, a co istotne pierwszy i dotychczasowo jedyny, z udziałem polskiego astronauty. Start nastąpił o godzinie 17:27:21 czasu warszawskiego z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. Lotem dowodził sowiecki pułkownik Piotr Klimuk, a major Mirosław Hermaszewski pełnił funkcję kosmonauty badacza. Start, jak i sam lot na orbitę przebiegł bez przeszkód, a załoga siedemnastokrotnie okrążyła Ziemię, po czym połączyła się z kompleksem Salut 6 – jedną ze stacji orbitalnych ZSRR. Po oddzieleniu od wspomnianej stacji Sojuz 30 został wykorzystany jako kapsuła powrotna i przy jej pomocy obaj astronauci szczęśliwie wrócili na Ziemię. Statek wylądował 5 lipca 1978 roku o godzinie 15:30:20 na stepie 300 km na zachód od Astany w Kazachstanie.

Za udział w misji Hermaszewski otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, Order Lenina oraz medal Złotej Gwiazdy. Odznaczenia wręczył sekretarz generalny komunistycznej partii Związku Radzieckiego Leonid Breżniew. W PRL za pomyślne wykonanie zadania został on odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy, otrzymał również awans na stopień podpułkownika. Do dziś znany jest jako pierwszy Polak w kosmosie.