Gabriel Lippmann
ur. 16.08.1845 w Bonnevoie, zm. 13.07.1921 na pokładzie statku SS France
ZAWÓD
fizyk, wynalazca
OSIĄGNIĘCIA
- praca nad elektrycznością
- praca nad termodynamiką
- praca nad fotochemią
- kolorowa fotografia
Gabriel Lippmann (ur. 16.08.1845 w Bonnevoie, zm. 13.07.1921 na pokładzie statku SS France) – francuski fizyk i wynalazca. Jego prace dotyczące elektryczności, optyki, termodynamiki i fotochemii są uważane za podstawy wielu późniejszych wynalazków. Jego najważniejszym wynalazkiem jest kolorowa fotografia, za co został nagrodzony Noblem w 1908 roku.
Młodość
Ojciec Lippmanna był francuzem. Prowadził rodzinną firmę zajmującą się wyrobem skórzanych rękawiczek. Jego matka, Miriam Rose Levy zajmowała się domem.
W 1848 roku wraz z rodziną przeprowadził się do Paryża. Początkowo uczyła go matka, później poszedł do liceum. Spędził tam 10 lat.
W 1868 roku dostał się na studia. Nie dostał uprawnień, żeby zostać nauczycielem, ponieważ uczył się tylko przedmiotów, które go interesowały jak fizyka, a resztę zaniedbywał.
W 1873 dostał stypendium, które pozwoliło mu wyjechać do Niemiec, gdzie uczył się metod nauczania nauk ścisłych. Pracował tam z takimi osobistościami jak Kuhne, Kirchhoff i Helmholtz. Rok później otrzymał doktorat.
Osiągnięcia Naukowe i Zawodowe
W 1878 roku dołączył do wydziału Nauk Ścisłych w Paryżu, a w 1883 roku został mianowany profesorem fizyki matematycznej. Trzy lata później został profesorem fizyki eksperymentalnej oraz dyrektorem laboratorium, które zostało przeniesione do Sorbony. Zajmował tę pozycję aż do śmierci.
Lippmann dokonał wielu fundamentalnych odkryć na różnych polach fizyki. Pracując z Kirchhoffem w Heidelbergu odkrył związek między elektrycznością a kapilarnością. Te badania pozwoliły mu wynaleźć niezwykle czuły elektrometr kapilarny.
W 1886 roku napisał pracę ukazującą, że fotografia kolorowa jest teoretycznie możliwa, ale uzyskanie kolorowego zdjęcia okazało się dużo trudniejsze niż się spodziewał. Dopiero po pięciu latach prób i błędów udało mu się tego dokonać. Swoim odkryciem podzielił się w 1891 z francuską Akademią Nauk. Fotografiom daleko było jednak do doskonałości ze względu na różną wrażliwość kliszy. W 1893 roku sprezentował Akademii pierwsze zdjęcie (wykonane przez braci Lumiere) w którym kolory były idealnie odtworzone. Komplet swoich badań na ten temat opublikował w 1894 roku. Za to odkrycie został nagrodzony Noblem w 1907 roku.
Po wynalezieniu kolorowej fotografii Lippmann poświęcił rok na badania nad mierzeniem czasu. Stworzył metodę porównywania czasu amplitudy wahadła, co pozwoliło na dokładniejsze mierzenie upływu sekund.
W 1908 roku Lippmann przedstawił światu aparat pozwalający na robienie zdjęć, które można oglądać w 3D używając urządzenia zwanego stereoskopem. Te badania stały się podstawą dla wynalezienia hologramu laserowego.
Wyróżnienia
Lippman został członkiem Akademii Nauk w 1889 roku i pozostał nim aż do swojej śmierci. W 1912 roku został prezydentem akademii. Stanowisko zajmował zgodnie z tradycją – rok. Został również członkiem londyńskiego Royal Society, oraz luksemburskiego Grand Dual Institute. W 1892 roku został członkiem Francuskiego Stowarzyszenia Fotografów. Od 1896 do 1899 roku zajmował tam stanowisko prezydenta.
Instytut badań naukowych w Luksemburgu został nazwany jego imieniem (oryg. Centre de Recherche Public Gabriel Lippmann).
Życie Prywatne
Lippmann poślubił córkę francuskiego pisarza V. Cherbulieza, członka francuskiej Akademii Nauk.
Zmarł na morzu 13 lipca 1921 roku, wracając z Ameryki Północnej.