Charles Glover Barkla

Charles Glover Barkla (ur. 7 czerwca 1877 w Widnes, Lancashire, zm. 23 października 1944 w Edynburgu) – był naukowcem brytyjskim. Został laureatem nagrody Nobla w dziedzinie Fizyki za odkrycie polaryzacji promieniowania rentgenowskiego i promieniowania charakterystycznego.

Życie i kariera naukowa

Pierwsze lata życia Barkla spędził w miejscowości Widnes w Wielkiej Brytanii. Jego ojciec John Martin Barkla był sekretarzem w Atlas Chemical Company, a matka Sarah Glover córką zegarmistrza.

Przyszły fizyk pobierał nauki w szkole średniej w Liverpoolu, a potem kontynuował naukę na uniwersytecie w tym samym mieście. Początkowo studiował matematykę, lecz później wyspecjalizował się w zakresie fizyki pod czujnym okiem swojego opiekuna Olivera Lodge’a. Podczas jego nieobecności zastępował go na wykładach. W 1899r.

Charles Glover Barkla został umieszczony na Trinity College w Cambridge. Rozpoczął tam pracę Laboratoriach Cavendish, pod nadzorem znanego fizyka Josepha Johna Thomsona, gdzie pogłębiał wiedzę z zakresu prędkości fal elektromagnetycznych o innych długościach i w różnych materiałach. Po spędzeniu tam półtora roku jego zamiłowanie do muzyki poprowadziło go do przeniesienia na King’s College w Cambridge. Śpiewał tam w chórze kaplicznym. Jego głos wyróżniał się barytonem, a na jego solowe występy uczęszczały tłumy.

Licencjat ukończył w 1903r., a stopień magistra zdobył cztery lata później. Tego samego roku poślubił Mary Esther Cowell, z którą miał później dwójkę synów oraz córkę. W 1913r. po okresie pracy na Uniwersytecie w Cambridge, Liverpoolu i College’u w Londynie został mianowany profesorem filozofii przyrody na Uniwersytecie w Edynburgu.

Był osobą religijną, z wyznania Metodystą, a swoją pracę dedykował jako część dzieła dla Boga. Wiadomo również, że w wolnym czasie lubił grywać w golfa. W Edynburgu pracował do końca swojego życia, zmarł w domu w Braidwood. 23 października 1944r. Na jego cześć nazwano krater księżycowy – Lunar Crater Barkla (10.7° S, 67.2° E, 42 km średnicy). Zdążył on przeżyć jedno ze swoich dzieci. Jego najmłodszy syn Michael Barkla był porucznikiem lotnictwa, pilotowany przez niego samolot został zestrzelony podczas bitwy powietrznej w 1943r. w wyniku czego zginął.

Prace badawcze i osiągnięcia

Jego pierwsze doświadczenia były związane z falami elektromagnetycznymi, ale w 1902r. rozpoczął badania nad promieniami rentgena, którymi zajmował się niemal przez cały czas do końca życia. Odkrył jednolitość charakterystyki promieniowania pierwiastków. Dowiedział się, że miały one charakterystyczne linie widma. Był pierwszą osobą która pokazała, że są dwa rodzaje emisji wtórnej. Jedna zawierająca promienie rozproszone i niezmienione, a druga fluorescencyjne promieniowanie charakterystyczne dla konkretnej substancji. Za swoje odkrycia w tym zakresie został w 1917r. uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki. Otrzymał również Medal Hughesa przyznawany przez Towarzystwo Królewskie w Londynie. Odkrył też polaryzację promieniowania rentgenowskiego, był to ważny rezultat eksperymentu, który udowodnił, że promieniowanie to zbliżone jest pod tym względem do zwykłego światła. Barkla miał również ogromny wkład we współczesną wiedzę o jego właściwościach pochłaniających i fotograficznych. Jego późniejsze prace prezentowały powiązanie między promieniowaniem charakterystycznym, a towarzyszącym mu korpuskularnym.

Charles Glover Barkla zaprezentował również zastosowania i ograniczenia wynikające z teorii kwantów w odniesieniu do promieniowania Rentgenowskiego. Rezultaty jego badań są zachowane w wielu dokumentach, pojawiły się one wielokrotnie w Brytyjskim środowisku naukowym.