Balistyka

Balistyka jest nauką zapoczątkowaną w średniowieczu i taktuje o miotaniu oraz ruchu rakiet i pocisków. Podzielona jest na balistykę wewnętrzną, zewnętrzną oraz końcową. W tym artykule pochylimy się nad jej definicją oraz poszczególnymi rodzajami. Do zjawisk, którymi zajmuje się szeroko pojęta balistyka, zaliczamy przebijalność pocisku, wnikanie przezeń w cel, sposobu, w jaki się odkształca on sam oraz materiał przeszkody, jaką napotkał na swojej drodze. Bada ona również skuteczność działania odłamkowego i efekt burzący pocisku.

Balistyka wewnętrzna

Balistyka wewnętrzna odpowiada za badanie zjawisk zachodzących w trakcie wystrzału w lufie broni palnej oraz jej otoczeniu, a także określaniem kluczowych parametrów silników rakietowych oraz ich wpływu na lot pocisku. Można tutaj wyróżnić balistykę klasyczną, której głównym zadaniem jest charakteryzowanie zależności między prędkością i drogą pocisku w przewodzie lufy, a ciśnieniem gazów prochowych. Balistyka rakietowa zajmuje się natomiast pracą silników rakietowych na paliwo stałe. Polega ona na określaniu ciśnienia w komorze spalania oraz ciągu silników rakietowych na paliwo stałe i ich zmian w linii czasu. W zakres balistyki wewnętrznej wchodzą także badania czynników i warunków, mających wpływ na proces wystrzału oraz pracę silnika rakietowego. Ustalane są także zależności opisujące proces wystrzału z broni rakietowej i lufowej. Omawiana gałąź balistyki pozwala również na opracowanie metodyki badań doświadczalnych oraz tworzenie metod obliczeniowych.

Z tego też powodu dzielmy ją na teoretyczną oraz doświadczalną. Ta druga zajmuje się pomiarami prędkości wylotowej pocisku, ciągu silników rakietowych czy ciśnienia gazów prochowych. Pozwala również na wyznaczenie charakterystyki energetycznej stałych paliw rakietowych, prochów oraz szybkość ich spalania w zależności od różnorodnych czynników. Poszczególnymi zadaniami balistyki zajmują się wyspecjalizowane działy takie jak pirodynamika, pirostatyka, balistyczne projektowanie broni. Badania te stanowią podstawę dla konstruowania amunicji oraz broni i jej elementów.

Balistyka zewnętrzna i końcowa

Balistyka zewnętrzna jest działem balistyki, który odpowiada za badanie praw ruchu pocisku w powietrzu od czasu jego wylotu z przewodu lufy, bądź od momentu powylotowego działania gazów prochowych, aż do chwili uderzenia w cel. Bada ona także zjawiska, wpływające na charakter ruchu pocisku. Podstawowym zadaniem tej nauki jest wyznaczanie prędkości oraz współrzędnych środka masy pocisku, określanie stabilizacji brzechwowej i obrotowej pocisku, a także innych czynników, które wpływają na jego lot.

Podobnie jak balistyka wewnętrzna jest ona podzielona na teoretyczną oraz doświadczalną. W zakres działań tej pierwszej wchodzi formułowanie oraz rozwiązywanie równań ruchu brył materialnych dla ośrodków gazowych. Balistyka zewnętrzna doświadczalna bada opływ ciał w tunelach aerodynamicznych. Zajmuje się również pomiarami prędkości oraz współrzędnych toru pocisku. Określa ona również zależność sił aerodynamicznych od kształtu pocisku i ich współczynnik. Wyniki doświadczeń są potem wykorzystywane przy projektowaniu amunicji i broni oraz sporządzaniu tablic strzelniczych, pozwalających na prawidłowe wykonywanie obliczeń artyleryjskich.

Balistyka końcowa jest działem balistyki, który odpowiada za zjawiska wywoływane działaniem pocisku wewnątrz celu. Możemy do nich zaliczyć przebijalność pocisku oraz jego wnikanie w cel, sposób, w jaki odkształca się on wraz z materiałem trafionej przeszkody, a także skuteczność działania odłamkowego i efekt burzący.