Życie astronautów na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) już osiemnasty rok zamieszkiwana jest przez astronautów, zmieniających się po półrocznych turach. Zdarzały się jednak przypadki, kiedy ich misja trwała dłużej. Od listopada 2000 roku była domem dla ponad 200. osób, pochodzących z 16. różnych państw. W standardowych warunkach załoga ISS liczy 6 osób. Jeżeli interesowały Cię kiedyś szczegóły życia w warunkach mikrograwitacji, to ten artykuł jest właśnie dla Ciebie!
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna - jak wygląda tam zwykły dzień?
Większość dnia astronauci spędzają w stanie nieważkości, przemieszczając się po pokładzie stacji „lewitując”. Dzień pracy załogi zaczyna się o godz. 9. a kończy o 17. Warto jednak wiedzieć, że w ciągu jednej doby obserwują oni aż 16 wschodów słońca. Wynika to z faktu, że ISS okrąża ziemię z niebotyczną prędkością 7,66km/s, co pozwala jej na pełne okrążenie globu w ciągu zaledwie 90 minut.
Posiłki spożywane są na stacji trzy razy dziennie, a jednodniowa dieta dostarcza astronaucie 2800 kcal. Żywność przechowywana jest w suchej postaci i musi być stabilizowana termicznie, w celu przedłużenia jej zdatności do spożycia. Jedząca osoba aby utrzymać pozycję siedzącą podczas spożywania posiłku musi korzystać ze specjalnych pęt zamontowanych pod stołem. Wkładając w nie stopy zapewniają sobie kontakt z podłożem. W większości sytuacji jedzenie odbywa sie po prostu w powietrzu.
Higiena podobnie jak na ziemi jest istotna także w kosmosie. Koszt dostarczenia wody na stację jest ogromny, więc do higieny osobistej wykorzystuje się mokre chusteczki. Część zużytej wody podlega również recyklingowi. Na ISS nie robi się również prania, astronauci mają ściśle podzielony komplet odzieży, który ma być dla nich wystarczający do momentu powrotu na Ziemię. Każdy człowiek, oprócz czystości, potrzebuje także odpoczynku. Aby nie przemieszczać się podczas snu, astronauci posiadają specjalne śpiwory zamocowane do ścian. Pozwalają im one na sen w stabilnej pozycji. Aby móc wypocząć w ciszy korzystają oni ze specjalnych zatyczek do uszu. Uśredniając – na ISS śpi się od ok. 5 do 6 godzin na dobę.
Jak na ciało wpływa pobyt w przestrzeni kosmicznej?
Najbardziej odczuwalne dla astronautów są zmiany związane z funkcjonowaniem w środowisku mikrograwitacji. Przede wszystkim powoduje to przepływ płynów ustrojowych do góry i pęcznienie śluzówek. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest poczucie „zakatarzenia” oraz mniejszego apetytu. Na dodatek smak odczuwany przez załogantów również jest zaburzony. Negatywnie reaguje również nerw błędny, odpowiedzialny za poczucie równowagi. W stanie nieważkości brak wektora grawitacji powoduje, że początkowo nie wie on gdzie jest góra, a gdzie dół; pojawiają się bóle głowy. Warto wiedzieć, że w tych warunkach ciało się rozciąga, możliwe jest tymczasowe powiększenie wzrostu nawet o kilka centymetrów.
Oczywiście załoga jest świadoma tych mechanizmów i przebywając na ISS nie są zaskoczeni takim stanem rzeczy. Paradoksalnie narzekają oni na nudę oraz schematyczność działań. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna to miejsce, gdzie nie dopuszcza się improwizacji, a wszelkie czynności są przećwiczone wielokrotnie przed rozpoczęciem misji. To co dla astronautów jest oczywistą codziennością, dla każdego z nas jest imponujące. Dlatego też część z załogantów ISS zdecydowała się urozmaicić sobie czas na stacji, przekazując o niej ciekawostki na Ziemię za pośrednictwem internetu. W sieci można znaleźć wiele interesujących fotografii, a nawet filmów z ISS i do takich poszukiwań gorąco zachęcam.