Międzynarodowa Stacja Kosmiczna

Kiedy w mediach mowa jest o kosmosie często słyszymy o „Międzynarodowej Stacji Kosmicznej” (ISS). Jest to pierwsza stacja kosmiczna na orbicie okołoziemskiej, wybudowana dzięki wieloletniej, międzynarodowej współpracy. Jaka jest jej historia? Dlaczego powstała? Tego dowiecie się dzięki lekturze tego artykułu.

Historia ISS

ISS, bo tym skrótem z języka angielskiego określa się omawianą stację, powstała w wyniku połączenia kilku projektów. Były to koncepcje rosyjska – stacja Mir-2, amerykańska Freedom oraz europejska Columbus. Spośród nich pierwszą był projekt Freedom, który powstał jeszcze w latach 80. przy współpracy USA, Japonii oraz Europejskiej Agencji Kosmicznej. Został on jednak zarzucony na rzecz połączenia sił i budowy stacji międzynarodowej. Od 1991r. w projekcie uczestniczyła Kanada, a dwa lata później przystąpiła do niego Federacja Rosyjska. Prace miały zostać zrealizowane w trzech etapach. Początkowym z nich było przygotowanie bazowych modułów i loty do rosyjskiej stacji Mir – w latach 1995-1998. Drugi etap to montaż oraz wstępna eksploatacja stacji – w latach 1998-2001, a ostatni to dokończenie jej budowy i dalsza eksploatacja planowana ówcześnie na lata 2001-2011.

Partnerów łączył wspólny cel – umożliwienie stałego pobytu człowieka w kosmosie. Udało się tego dokonać u schyłku XX w., kiedy to 2 listopada 2000r. na ISS dotarła pierwsza stała załoga – Jurij Gidzenko, Siergiej Krikalow oraz William Shepard. Początkowy koszt budowy stacji był szacowany na 17,4 miliarda dolarów. Szybko okazało się jednak, że to zaledwie niewielka część kosztów. Pod koniec 1997r. kiedy miało dojść do wystrzelenia pierwszego modułu przekroczył on już zawrotną kwotę 40. miliardów. Administracja prezydenta George’a Busha planowała wstrzymać finansowanie ISS w 2015 r., co zakończyłoby się zdjęciem stacji z orbity. Plany te zmienił jednak jego następca Barack Obama, który przedłużył jej finansowanie do 2020r., z dalszą perspektywą nawet do 2028r.

Zadania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna wykorzystywana jest do przeprowadzania badań naukowych w warunkach mikrograwitacji, które są niemożliwe do osiągnięcia na Ziemi. Pozwalają one na rozwój badań w zakresie medycyny – lepsze poznanie ludzkiego organizmu, czy opracowanie nowych leków. To szczególne środowisko pozwala również na prowadzenie badań, w zakresie udoskonalania metod upraw. Co ciekawe, mimo tych ogromnych możliwości, póki co nie dokonano na ISS żadnego, znaczącego odkrycia.

Dla najbogatszych stacja stanowi także atrakcję turystyczną. Już w 2011r. za niebotyczną sumę 20 milionów dolarów amerykański milioner Dennis Tito spędził w kosmosie niemal osiem dni. W jego ślady poszli Mark Shuttleworth z Republiki Południowej Afryki oraz kolejny zamożny turysta z USA – Gregory Olsen. Na ISS miał nawet miejsce ślub, 10 sierpnia 2003r. rosyjski astronauta Jurij Malanczenko ożenił się z Ekateriną Dimitriewą. Był to sakrament „zdalny”, bowiem wybranka Rosjanina znajdowała się w tym czasie w Teksasie.

Zagrożenia dla stacji w kosmosie

Przebywanie w przestrzeni kosmicznej niesie za sobą również liczne zagrożenia. Najbardziej realnym z nich jest oczywiście nieprzewidziana kolizja z innym obiektem. W przestrzeni poruszają się niezliczone meteoroidy – okruchy skalne, a także kosmiczne odpadki, będące skutkiem działalności człowieka. Zagrożenie stanowią już drobiny, których średnica jest większa niż 1 cm. Niebezpieczne mogą być również wybuchy na słońcu, które uwalniają strumienie naładowanych cząstek. Są one zdolne do powodowania awarii instalacji elektrycznych nawet na Ziemi. Stacja kosmiczna, częściowo chroniona jedynie przez magnetosferę, mogłaby ulec poważnemu uszkodzeniu na skutek ich oddziaływania.

Elektronice może jednak zagrozić też rzecz bardziej prozaiczna, jak działalność człowieka. Najgłośniejszym przypadkiem takiej sytuacji było dostarczenie na pokład ISS wirusa komputerowego przez astronautę w 2008r. Nieświadomy niczego Rosjanin zainfekował swoją pamięcią USB dwa laptopy, znajdujące się na stacji. Po tym incydencie zdecydowano się na zmianę systemu z podatnego na infekcje Windows XP na Linuxa.